تاریخ شهر ایران

مقدمه:

برای شناخت هر پدیده‌ای نیازمند مطالعه فرآیند تاریخی آن به عنوان پدیده‌ای سیال که در طول زمان شکل گرفته هستیم. در این میان مطالعه شرایط عام که دریافت اوضاع و احوال کلی است شرط لازم، و دریافت شرایط خاص که شناخت و درک خود پدیده را آنچنان که هست پدید می‌آورد شرط کافی برای تحول پدیده است. فرآیند شناخت مکان و زمان بعنوان شرایط عام، و دو عنصر، اقتصادی- سیاسی و اجتماعی – فرهنگی بعنوان شرایط خاص شناخت درست از دگرگونی‌‌‌ها و امکان تجزیه و تحلیل، امکانات و محدودیت‌ها را به ما می‌دهد.

- سیر تحول تاریخی( گذشته) در وضع موجود مستقر و آینده (دگرگونی‌ها و تحولات بعدی) در وضع موجود آن مستتر است. گذشته موجود را تبیین می‌کند و موجود آینده را تخمین می‌زند.

در این کتاب هدف تبیین شار( گذشته و موجود) و تعریف شهر ایرانی است.

عوامل تشکیل دهنده فضا (شهر) از زمان تشکیل آن تاکنون.

1-    مسائل جهان‌بینی ( نحوه نگرش به جهان) دین، مذهب، مسلک، فرق متفاوت اجتماعی و مذهبی و...

2-    عامل اقتصادی یا چگونگی تعریف مادی جهانچگونگی تولید و توزیع ثروت، گردش کالا، نحوه تولید، توزیع، و مصرف محصولات و رابطه آن با ساخت کالبدی- پدیده غارت- دفاع به زیر مجموعه این عامل بوده و نقش تعیین کننده‌ای در بررسی‌ها دارد.

3-    عامل محیط یا اقلیم یا چگونگی تعریف زیست محیطی جهان آب و هوا، همواری و ناهمواری،...( اعتقاد به نقش برتر این عامل در بین طرفداران آن)

توجه داشته باشید: حرکت از قطع تداوم تاریخی و نفی کامل گذشته به همان اندازه مذموم است که باقی ماندن در فضای کهن.

دوره اول: سیر تحول شهر نشینی ، شهرگرائی و به شهر سازی به قبل از اسلام.

موضوع درس

این درس به موضوع ذیل می­پردازد:

-          روند تکاملی و تاریخی شهرگرایی و شهرنشینی و چگونگی ساخت شهر از دوران اولیه شهر نشینی در ایران تا کنون. 

سرفصل­ها

1-     شهرنشینی و شهرگرایی قبل از اسلام

2 - سیر تحول شهرنشینی و شهرگرایی بعد از اسلام

3 – سیر تحول شهرنشینی و شهرسازی در دوران معاصر

تقویم زمانی درس

جلسه اول: توضیح برنامه درس، انتخاب موضوع پژوهش

جلسه دوم: ساخت و بافت شهر از قرن هفتم ق.م. تا قرن سوم ق.م.، سبک پارسی در معماری، شروع ارائه­های کلاسی

جلسه سوم: ساخت و بافت شهر از قرن سوم ق.م. تا قرن هفتم میلادی، سبک پارسی هلنی، سبک پارتی در معماری

جلسه چهارم: (آزمون) شهرنشینی و شهرگرایی از قرن یکم هجری تا قرن چهارم هجری، سبک خراسانی در معماری

جلسه پنجم: شهرنشینی و شهرگرایی از قرن چهارم هجری تا قرن هفتم هجری، سبک رازی در معماری

جلسه ششم: شهرنشینی و شهرگرایی از قرن هفتم هجری تا قرن یازدهم هجری، سبک آذری در معماری

جلسه هفتم: (آزمون) شهرنشینی و شهرگرایی از قرن یازدهم هجری تا اواسط قرن سیزدهم هجری، مکتب اصفهان در شهرسازی

جلسه هشتم: شهرنشینی و شهرگرایی از قرن یازدهم هجری تا اواسط قرن سیزدهم هجری، مکتب اصفهان در شهرسازی

جلسه نهم: سیر تحول شهرنشینی و شهرسازی در دوران معاصر، از 1168 تا 1300 هجری شمسی، سبک تهران در شهرسازی

جلسه دهم: (آزمون) شهرسازی، شهرگرایی و شهر نشینی از 1300 تا 1320

جلسه یازدهم: شهرسازی، شهرگرایی و شهر نشینی از 1320 تا 1332

جلسه دوازدهم: شهرسازی، شهرگرایی و شهر نشینی از 1332 تا 1345

جلسه سیزدهم: شهرسازی، شهرگرایی و شهر نشینی از 1345 تا 1357

جلسه چهاردهم: شهرسازی، شهرگرایی و شهر نشینی از 1345 تا 1357

جلسه پانزدهم: شهرسازی، شهرگرایی و شهر نشینی از 1357

جلسه شانزدهم: شهرسازی، شهرگرایی و شهر نشینی از 1357 تاکنون